nemrut, hz. ibrahim’i içine attırmak için devasa bir ateş yaktırır. her hayvanın tepkisi farklı olur bu duruma. karınca minicik bir damlayı yüklenir ve ateşe doğru taşımaya çalışır. faraza karıncanın bu davranışını küçümseyip, “minicik bir damla ile o ateş söner mi?” diyecek olsaydınız, karınca size şöyle cevap verecekti muhtemelen:
“evet ben de biliyorum bu mini minnacık damla ile o dev ateşin sönmeyeceğini; maksat, tarafımız belli olsun…”
belki de tarihte “taraf olmayan, bertaraf olur” hikmetini ilk idrak eden hz. ibrahim’in karıncası idi. karınca safi bir niyetle öyle düşündü ama onun dahi bilmediği nice gizli hikmetler mevcuttur bu varoluşta.
mesela siz o karıncayı yakalayıp yolun en başına bıraksanız, karınca yine en baştan yola koyulacak ve hedefine gitmeye çalışacaktı. siz bin defa karıncayı yolun başına geri taşısanız, karınca asla yılmayacak, çöküntüye girmeyecek, tekrar hedefine doğru yol almaya çabalayacaktı. onu kitabında yoldan dönmek, bıkmak, depresyona girmek, kendini zavallı görmek, ümitsizlik, “ben kimim ki, benden bir halt olmaz” demek yazmazdı.
işte sır burada yatıyor. allah, varoluşu öyle kodlamış ki, kararı kesin olan, yoldan dönmeyeceği netleşen kimse önünde kainat diz çöküyor, yoluna kırmızı halılar seriyor.
buradaki incelik şudur: emmare bilinç, “ben yapacağım” der; yapamayınca da kendine güveni yok olur, depresyona girer, çöker. emmareden kurtulan bilinç ise ancak, “ben elimden geleni yaparım, gerisi nasip” der. o bu idraka varmıştır. dolayısıyla muhtemel bir başarısızlık karşısında çöküntüye girmesi söz konusu değildir. işin garip tarafı, bu idrakı tam olarak elde eden kimsenin elinden tutar allah. onu en azından iç aleminde başarıya ulaştırır. tarihi dönem itibariyle hikmetine uygun düşüyorsa, zahirde de başarıya ulaştırır. (ben allah falan bilmem diyenler de, “tarihi determinizm” olarak görsün bu meseleleri)
dikkat edelim!
firavunlar ve kulları gibi tanrısal kahramanların kendi kişisel güçleri ile tarihi yaptığını zannetmeyelim. elinden gelenin azamisini yapana allah ihsan ediyor…olayın özeti bu…
bundan sonra karınca gördüğümüz anda bu hikmetleri hatırlayalım. minik bir karınca bize ne dersler verebiliyor görüyorsunuz.